نوروسایکولوژی (دستگاه عصبی )
نوروسایکولوژی
واحد زیر بنایی دستگاه عصبی نوعی یاخته تخصص یافته به نام نورون (یاخته ی عصبی) است.
از تنه ی نورون شاخه های کوتاهی به نام دندریت و دنباله ی لوله مانند باریکی به نام آکسون منشعب می شود.
تحریک دندریت ها و تنه ی نورون منجر به تکانه ی عصبی می شود و در طول آکسون حرکت می کند.
دو نوع نورون داریم : 1 – نورون حسی 2 – نورون حرکتی
نورون حسی علایم صادره از اندام های حسی را به مغز و نخاع شوکی می برند.
نورون حرکتی علایم صادره از مغز و نخاع شوکی را به ماهیچه ها و غده های درون ریز می رسانند.
محرک به صورت تکانه ی برقی شیمیایی در طول نورون از دندریت ها به انتهای آکسون می رود.این تکانه ی متحرک یا پتانسیل عمل ناشی از مکانیسمی به نام ناقطبی شدن است.
هنگامی که پتانسیل عمل راه می افتد در طول آکسون حرکت می کند و به حباب هایی کوچکی در انتهای آکسون به نام پایانه ی سیناپسی می رسد. این پایانه ها موادی شیمیایی رها می کنند به نام پیک های عصبی که موجب انتقال علایم از نورونی به نورون مجاورش می شود.
پیک های عصبی در فضای کوچک سیناپسی بین دو نورون پراکنده می شوند و به گیرنده های عصبی موجود در غشای نورون گیرنده می چسبند.
برخی از پیک های عصبی دارای اثر تحریکی و بعضی دارای اثر بازدارنده هستند.هرگاه در نورون گیرنده اثرات تحریکی بیشتر از اثرات بازدارنده شود ناقطبی شدن روی می دهد و نورون تکانه ی همه یا هیچ شلیک می کند.
دستگاه عصبی از دو بخش تشکیل شده است:
دستگاه عصبی مرکزی (مغز و نخاع شوکی)
دستگاه عصبی پیرامونی (عصب هایی که مغز و نخاع شوکی را به نقاط دیگر بدن پیوند می دهند.
مغز از سه لایه تشکیل شده است:
- هسته ی مرکزی یا ساقه ی مغز (بصل النخاع – مخچه - تالاموس – هیپوتالاموس )
- دستگاه کناری
- قشر مغز
- ۹۵/۱۲/۱۵